MRF-bestuurslid Peter Roest (COO van Jansen Recycling Group) sprak namens de MRF met leden van de Tweede Kamer Commissie Justitie & Veiligheid over het Digitaal Opkopers Register (DOR). Tijdens een Ronde Tafel legde Peter uit dat we willen helpen om diefstal en heling te bestrijden. Sterker nog: dat doen we al lang, bijvoorbeeld met Actie Koperslag. Het DOR-voorstel krijgt de steun van de MRF, maar niet in deze vorm, omdat het in de praktijk niet uitvoerbaar is. Hij legde uiteraard ook uit hoe het wel kan.

De MRF spreekt al een paar jaar met het ministerie van Justitie en Veiligheid en politie over het Digitaal Opkopers Register. Het ministerie van Justitie en Veiligheid maakte destijds een voorstel en nodigde de MRF uit om mee te denken over de praktische aspecten van het voorstel. We waren het natuurlijk snel eens over de noodzaak dat diefstal en heling moeten worden bestreden. Vraag was vervolgens: hoe kunnen we de opname van gebruikte metalen in DOR zo praktisch mogelijk regelen? Een wet moet immers ook uitvoerbaar zijn en kunnen rekenen op draagvlak binnen de sector. Sinds de eerste overleggen met het ministerie heeft het MRF-bestuur de leden geregeld meegenomen in de status van het overleg: wat werkt en wat vinden we acceptabel? Gesteund door de leden ging de MRF-delegatie door met de onderhandelingen. Een belangrijk punt was en is het feit dat metaalschroot geen uniek goed is: er staat geen serienummer op of een ander kenmerk. Bovendien is een specifiek object (zoals een juweel) heel wat anders dan een bulk product (zoals schroot). Dat verschil is heel relevant voor de bewaartermijn: een kistje juwelen kun je een paar dagen bewaren maar bergen schroot niet. Met name de politie stond erop ondat de bewaartermijnen voor alle producten die in DOR worden opgenomen gelijk zijn: gelijke monniken, gelijke kappen. Lijkt logisch, maar is het dus niet. 

Op naar de Tweede Kamer
Tijdens de onderhandelingen kreeg de MRF een beetje, maar niet volledig haar zin. Er stonden nog steeds verplichtingen in het voorstel die forse lasten met zich meebrengen en die gewoon onuitvoerbaar zijn, zoals de bewaartermijn van vijf dagen. 

Nadat de onderhandelingen met het ministerie en politie waren afgesloten, stuurde het ministerie het voorstel naar de Tweede Kamer. Er zijn 150 leden van de Tweede Kamer, maar die gaan natuurlijk niet alle voorstellen op alle terreinen bestuderen. Daarom heeft de Kamer diverse Kamercommissies. Daarin zitten de woordvoerders/specialisten van de diverse politieke partijen. De commissie Justitie en Veiligheid is zo’n commissie en die bekijkt het DOR-voorstel. De leden van de commissie kunnen vervolgens besluiten wat ze van het voorstel vinden: zijn we het eens? Hebben we nog vragen aan de minister of willen we eerst nog de sectoren horen die met het voorstel te maken krijgen? Als het laatste het geval is, organiseert de commissie een Ronde Tafel. Zo’n Ronde Tafel is geen vast onderdeel van het parlementaire proces. Daar moet echt een reden voor zijn: onduidelijkheden, lasten en kosten en andere vragen moeten eerst helder worden. Tijdens de Ronde Tafel van 9 februari gaven twee wetenschappers hun visie op het DOR-voorstel. Zij waren ontevreden, omdat ze de doelen van DOR onvoldoende helder vinden; de handhaving ontbreekt en onduidelijk is hoe het voorstel straks wordt geëvalueerd.

Vervolgens kwamen vier sectoren aan het woord. Veel meer sectoren hadden hun belangstelling voor deelname kenbaar gemaakt, maar lang niet iedereen mocht aanschuiven. Deze wel dus: de BOVAG, de Kringloopbedrijven, de VACO en de MRF. Verschillende sectoren met specifieke praktische bezwaren die voor ondernemers leiden tot onnodige en ongewenste lasten en bovendien de circulaire economie niet bepaald dichterbij brengen.

Peter Roest maakte duidelijk dat de MRF al jaren strijdt tegen heling en geen fundamentele bezwaren tegen DOR heeft. Wel zijn er forse praktische bezwaren die DOR in deze vorm onwerkbaar maken. Hij nam de Kamerleden mee in de praktijk van metaalrecycling. Peter: ”Bij Jansen Recycling Group komt dagelijks 100.000 kilo materiaal binnen dat onder DOR zou vallen. Het huidige voorstel zou ons verplichten die enorme bergen materiaal vijf dagen te bewaren. Dat is dus onmogelijk en ondenkbaar.” Uiteraard presenteerde hij hoe DOR voor onze sector wel kan werken: beperk DOR tot de contante inkoop van particulieren. Bedrijfsmatige inkoop is eigenlijk altijd digitaal en dus worden gegevens per definitie vastgelegd. Met dit voorstel worden de administratieve lasten ook nog eens enorm beperkt.

Hoe nu verder?
De Kamercommissie Justitie en Veiligheid laat de minister weten wat men vindt van het voorstel en wat men gehoord heeft van de wetenschappers en de betrokken sectoren. Ongetwijfeld heeft de Kamer ook een paar kritische vragen. Na beantwoording volgt een debat met de minister.

Wordt vervolgd dus.

Jules Wilhelmus

Gepubliceerd in de MRF Circulaire van maart 2023