Julia Ettinger, secretaris-generaal van de European Recycling Industries Confederation (EuRIC), volgt de dossiers in Brussel op de voet. Zij is het aanspreekpunt voor de Europese beleidsmakers in Brussel als het gaat om recycling. Dit keer willen we meer van haar weten over de Europese exportrestricties.

Julia, kun je de gevolgen van de nieuwe EVOAregels voor recycling schetsen? 
In theorie is het doel om Europa ervan te weerhouden zijn ‘afvalprobleem” naar derdelanden te exporteren, en waardevolle materialen binnen ons continent te houden. Tegelijkertijd zou het onze klimaat- en circulariteitsdoelen moeten ondersteunen. In werkelijkheid zullen de nieuwe EVOA-regels enkel en alleen de recycling van hoogwaardige secundaire grondstoffen belemmeren. De regels maken namelijk geen onderscheid tussen ‘onbewerkt afval’ en bewerkte en gesorteerde ‘secundaire grondstoffen’ als metalen, papier etc. Die worden nog steeds als afval geclassificeerd in EU-wetgeving. Gevolg is dat de nieuwe regels de levering van gerecyclede materialen aan industrieën zoals staal- en papierfabrieken buiten de EU belemmeren, en de internationale markt verstoren.

Hoe wordt de internationale markt verstoord?
Niet-OESO-landen moeten bewijzen dat ze Europees ‘afval’ volgens de EU-normen kunnen verwerken. Om straks gerecyclede grondstoffen uit de EU te mogen importeren, moeten zij nu uiterlijk 21 februari 2025 een uitgebreid vragenformulier hebben ingevuld over hun milieubeleid. Als ze dat niet tijdig doen, dan is er na 21 mei 2027 geen export meer toegestaan naar dat land. Die vragenlijst is een bureaucratische nachtmerrie. Ook voor landen met solide recyclingsystemen.

Welke gevolgen heeft dit?
Europese recyclers zijn afhankelijk van exportmarkten. De Europese vraag naar gerecyclede grondstoffen is veel te laag, en daalt nog steeds. Als niet-OESO-landen de deadline van 21 februari missen, verliezen recyclers hun essentiële afzetmarkten voor metalen, papier en andere hoogwaardige recyclingstromen. Uiteindelijk zullen deze grondstoffen dan op stortplaatsen en in verbrandingsovens belanden in plaats van te worden gerecycled, doordat er onvoldoende Europese vraag is.

Ook voor de export van e-waste zijn er nieuwe regels. Wat houden die in?
De nieuwe ‘delegated acts’ voor e-waste introduceren striktere regels voor export van zowel gevaarlijk als niet-gevaarlijk e-waste naar derdelanden. Voor export naar OESO-landen is een voorafgaande schriftelijke kennisgevings- en toestemmingsprocedure vereist. Export naar niet-OESO-landen is verboden.

En export binnen de EU?
Transport van gevaarlijk e-waste binnen de EU vereist ook voorafgaande schriftelijke toestemming en kennisgeving. Niet-gevaarlijk e-waste mag tot 1 januari 2027 nog onder de ‘groene lijst’. Daarna is het onzeker. Voor de Europese recyclingindustrie pakken zich dus steeds meer donkere wolken samen….

Julia Ettinger (EuRIC)
MRF Circulaire februari 2025