In november heeft het bestuur van de MRF in het Haagse Perscentrum Nieuwspoort een tweetal bijeenkomsten belegd met Tweede Kamerleden. Het werd tijd om een jaar waarin zoveel dossiers en regelgeving op onze sector afkwamen, te besluiten met een dringende oproep aan de politiek: creëer de juiste randvoorwaarden waarbinnen onze sector optimaal haar werk kan doen.

Dat is niet aan dovemansoren gezegd: alle aanwezige politici laten zich graag door de MRF-bestuursleden informeren. De informatie is een dusdanig goede aanvulling op hun kennis dat de MRF direct wordt uitgenodigd voor het nog te organiseren Rondetafeloverleg in de Tweede Kamer over het nieuwe Circulaire Materialen Plan (CMP).

Verhelderende film
Een speciaal voor dit doel samengestelde film toont de Kamerleden de metaalrecyclingsector als een veelzijdige, moderne, essentiële sector. En dan blijkt maar weer eens hoe indringend die ‘beeldvorming’ werkt. De beelden laten zien dat Nederlandse metaalrecyclingbedrijven – MRF-leden - jaarlijks 7,5 miljard kilo aan schroot verwerken tot grondstof voor nieuwe metalen. Beelden die in één klap duidelijk maken dat we niet langer grondstoffen uit de aarde moeten delven. Maar ook grafieken en cijfers die duidelijk maken dat we met onze sector ieder jaar ruim 14 miljard kilo CO2 minder uitstoten. En dat er in ons land alleen al een overschot is van 2,5 miljard kilo groene metalen, klaargemaakt voor nieuwe toepassingen. De aanwezige politici verantwoordelijk voor wetten en regels - krijgen meteen bevestigd dat het gebruik van schroot in de productie van nieuwe producten moet worden gestimuleerd of zelfs opgelegd: een concrete stap voorwaarts.

Facts en Figures, maar vooral kennis
De bijdrage die onze sector levert aan de economie en het klimaat zijn ronduit indrukwekkend en dus niet zomaar weerlegbaar door de politiek. Onze bijdrage aan de circulaire economie, het mede-ontwikkelenv an secundaire grondstoffen, het behouden van zeer schaarse, uiterst belangrijke metalen en de bijdrage aan de klimaatdoelstellingen van het kabinet maken ons een gesprekspartner die álle kennis in huis heeft. En die overtuiging lijkt nu ook geland in het Haagse. En natuurlijk is er de aansluiting met bijvoorbeeld de Nationale Grondstoffenstrategie: recycling van metalen is één van de pijlers in het waarborgen van de leveringszekerheid van onze grondstoffenvoorziening. Een andere forse bijdrage is de CO2-besparing door onze sector, een zeer actueel en politiek belangrijk onderwerp. Tijdens de bijeenkomsten schroomde voorzitter Willeke Ketting niet om het net uitgebrachte rapport ‘Klimaaten Energieverkenning’ van het Planbureau voor de Leefomgeving aan te halen. Een kritisch rapport dat wijst op het overheidsbeleid dat de besparingen op de CO2- uitstoot eerder vertraagt dan stimuleert. Ook de Raad van State heeft scherpe kritiek op het klimaatbeleid. Voorzitter Ketting weet haarfijn uit te leggen hoe de MRF écht de mogelijkheden ziet om een flinke impuls aan de CO2-besparing te geven: “Dus creëer de juiste randvoorwaarden voor ons!”

Overschotten inzetten in de industrie
Maar de grote overschotten aan schroot vormen ook een struikelblok in de overgang naar de circulaire economie. Dat leverde meteen ook het MRF-pleidooi op om de Nederlandse industrie en de bouw te verplíchten om deze secundaire grondstoffen af te nemen voor hun productieprocessen. Dan snijdt het mes aan twee kanten: zinvolle inzet van beschikbare grondstof en forse besparing op de uitstoot van CO2. Dat die verplichting tot afname zich eigenlijk zou moeten uitstrekken over geheel Europa, met een overschot van 20 miljard kilo, werd ook duidelijk neergezet. Eenmaal op dreef snijdt het bestuur ook de achterhaalde Afvalstoffenwet aan. Die staat namelijk hergebruik in de weg, simpelweg door het label ‘Afval’. De hoogste tijd dus om deze wet in lijn te brengen met het overheidsbeleid voor het terugdringen van de CO2-uitstoot en het bevorderen van onze circulaire economie. Ook hier wijst voorzitter Ketting op de relevantie voor de wetsherziening: “Het kan niet zo zijn dat wij als metaalrecyclingbranche hier dagelijks aan werken en fors in investeren, maar dat de wetgeving contraproductief is. Pas als we het afvalstoffenbegrip aanpassen en de inzet van gerecycled materiaal en goed design verplichten, komen we tot de circulaire economie. Dus helpt u ons daarbij!” Ook hier alle begrip van de Kamerleden voor het duidelijke en feitelijke MRFstandpunt en zowaar direct hun openhartige uitnodiging om een concept voor zo’n wetsvoorstel te schrijven!

Verlammende regeldruk
Tot slot komen de kosten voor groene energie en de overregulering nog aan de orde. Voor de productie van staal op basis van schroot is betaalbare en beschikbare energie een voorwaarde. Hier vraagt het bestuur de overheid om de handen ineen te slaan met de energiesector om met spoed de noodzakelijke stappen te zetten. Wat voor een goed functionerende metaalrecyclingsector een voorwaarde is, is het tegengaan van de overregulering. Ook hier alle begrip van de Kamerleden en het besef dat de enorme, vaak onzinnige, administratieve last het ondernemerschap dreigt te verlammen. Opnieuw een concreet verzoek van het MRF-bestuur in Nieuwspoort: “Draai de overregulering terug en vraag de minister en staatssecretaris om daar waar nieuwe regelgeving nodig is, tijdig ook onze branche te betrekken. Wij kennen de markt, de spelers, de processen, en vooral wat wel en niet zinvol is!”

Beleidsvoorstellen MRF
Na afloop van de bijeenkomsten in Nieuwspoort is een brief overhandigd aan de Kamerleden. De belangrijkste punten in de brief met beleidsvoorstellen van de MRF zijn:

• Vervang het achterhaalde afvalstoffenbegrip uit de jaren ‘70 met erkenning van hoogwaardige ‘secundaire grondstoffen’. Stimuleer de inzet van gerecyclede grondstoffen bij de productie van nieuwe producten, of ga zelfs over tot verplichting.

• Zet in op design for recycling/re-use, zodat ook aan het einde van de levensfase producten en de grondstoffen een nuttig volgend leven krijgen.

• Betrek ons vroegtijdig in de ontwikkeling van wet- en regelgeving.

Paul Vermeij
MRF Circulaire februari 2025